Ortopeda – jakie schorzenia leczy?
Ortopedia to jedna z najważniejszych specjalizacji lekarskich. Z pomocy ortopedy korzystamy w skrajnych sytuacji, czyli wtedy, gdy doznamy poważnego urazu, np. złamania kości. Warto natomiast wiedzieć, że zakres świadczeń realizowanych przez ortopedę jest znacznie szerszy i może obejmować również profilaktykę problemów występujących w układzie ruchu. W naszym artykule wyjaśniamy, jakie schorzenia leczy ortopeda.
Czym dokładnie zajmuje się ortopeda?
Ortopeda to lekarz zajmujący się leczeniem urazów w układzie ruchu – to ogólna definicja. Podstawowym obowiązkiem lekarza ortopedy jest prawidłowe zdiagnozowanie urazu na podstawie badania fizykalnego, obrazowego (np. RTG) oraz objawów zgłoszonych przez pacjenta. Następnie ortopeda wskazuje najlepszą dostępną metodę leczenia, określając również czas rekonwalescencji oraz szanse na powrót pacjenta do pełnej sprawności.
Warto wiedzieć, że w centrum zainteresowania ortopedy są nie tylko urazy kości i stawów, ale także tkanek miękkich w układzie ruchu – mięśni, więzadeł i ścięgien. Lekarz tej specjalizacji musi mieć fachową wiedzę w zakresie funkcjonowania nerwów i naczyń krwionośnych powiązanych z układem ruchu ludzkiego organizmu.
Ortopeda zajmuje się również profilaktyką wad postawy (u dzieci i dorosłych), wypracowywaniem prawidłowych wzorców ruchowych u pacjenta oraz operacyjnym leczeniem złamań, zwichnięć czy poważnych skręceń (wówczas mówimy o ortopedzie traumatologu).
Wspomnijmy również o stosunkowo nowej specjalizacji ortopedycznej, czyli o ortopedzie sportowym. Lekarz tej specjalizacji skupia się na diagnozowaniu i leczeniu urazów stricte związanych z uprawianiem sportu, na przykład o podłożu wysiłkowym czy będących skutkiem niepoprawnej techniki wykonywania określonych ćwiczeń.
Z jakimi problemami należy się zgłosić do ortopedy?
Wizyty w gabinecie ortopedycznym lub na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR), na którym zostanie udzielona pomoc ortopedyczna, wymagają wszelkie dolegliwości ze strony układu ruchu, zwłaszcza nagłe:
- złamania i podejrzenia złamań kości,
- pęknięcia i podejrzenia pęknięć kości,
- zwichnięcia i skręcenia stawów,
- naderwania i zerwania mięśni,
- silne bóle mięśniowe i stawowe, w tym utrzymujące się przez długi czas,
- ograniczona ruchomość (np. brak możliwości zginania ręki w stawie łokciowym),
- dolegliwości ze strony kręgosłupa,
- niski komfort uprawiania sportu, na przykład z powodu wyraźnego bólu.
Ortopeda czy fizjoterapeuta?
Wiele osób ma wątpliwości, czy powinny się zgłosić do ortopedy czy jednak do fizjoterapeuty. Można się tutaj kierować stosunkowo prostą zasadą: jeśli uraz jest nagły, a towarzyszące mu objawy mają gwałtowny przebieg (ostry ból nie do zniesienia), to należy pilnie udać się do ortopedy. Tak samo będzie w sytuacji, gdy wynikiem urazu jest wyraźna niestabilność stawu, brak władzy nad kończyną i silna opuchlizna. W takich przypadkach najlepiej będzie od razu jechać na SOR – zwłaszcza, gdy obserwujemy u siebie również objawy neurologiczne (np. mrowienie, brak czucia w kończynie, nietrzymanie moczu etc.).
Fizjoterapeuta jest odpowiednim adresem wtedy, gdy dolegliwości ze strony układu ruchu mają charakter przewlekły – nie uniemożliwiają funkcjonowania, ale znacząco obniżają komfort życia, nie pozwalają uprawiać sportu i skazują na ciągłe sięganie po środki przeciwbólowe.
To warto wiedzieć
Modelową sytuacją jest ta, gdy lekarz ortopeda diagnozuje źródło problemu i opracowuje plan leczenia, którego fundament stanowi profesjonalna fizjoterapia z rehabilitacją.